แกงบ่าหนุน - แกงขนุน

แกงบ่าหนุน หรือ แกงขนุน เป็นแกงที่มีชื่อเป็นมงคล บางคนนิยมแกงนี้ในงานแต่งงานเป็นเคล็ดว่า ให้คู่แต่งงานนั้น มีความเกื้อหนุนจุนเจือต่อกัน และลักษณะของขนุนนั้น มียางหมายถึงให้คู่แต่งงานอยู่ร่วมกันอย่างแน่นแฟ้นยาวนาน และในวันปากปี (ปากปี๋) คือหลังวันเถลิงศกหนึ่งวันจะต้องกินหนุน ในมาเลเซียเรียกแกงขนุนว่า กูไล นังกา
นอกนี้ในคำอู้บ่าวอู้สาว หรือการพูดคุยจีบกันของหนุ่มสาวสมัยโบราณ มักใช้บ่าหนุน หรือขนุน เป็นสัญลักษณ์หรือเป็นนัยความหมาย บอกแก่สาวที่ตนไปจีบถึงบ้านว่า จะอยู่คุยนานๆ จึงมีสำนวนว่า แกงบ่าหนุนก้นตัง (แก๋งบ่าหนุนก้นตั๋ง) เปรียบเปรยว่า คนที่นั่งอยู่นานไม่กลับสักที (เหมือนกับมียางขนุนทำให้ก้นติดกับพื้นจนลุกไม่ได้)
แกงบ่าหนุน จะใช้ขนุนดิบไม่แก่หรืออ่อนเกินไปมาปอกเปลือก แล้วหั่นเป็นชิ้นเล็กแช่น้ำเอาไว้ ส่วนเครื่องปรุง ได้แก่ พริกแห้ง หอม กระเทียม เกลือ ปลาร้า กะปิ ใบชะพลู มะเขือเทศ ผักชะอม เนื้อหมู หรือกระดูกหมู
วิธีทำ นำผลขนุนมาทุบให้พอน่วม แล้วปอกเปลือกหนาออกเอาแต่ส่วนเนื้อ หั่นเป็นชิ้นๆ พอคำ หรือใช้มีดสับทั้งผลออกเป็นชิ้นๆ แล้วเฉือนเนื้อออกมาแช่น้ำเอาไว้ ต้มน้ำให้เดือดใส่กระดูกและขนุน ตั้งทิ้งไว้ให้เดือด นำพริกแห้ง หัวหอม กระเทียม เกลือ ปลาร้า กะปิ โขลกรวมกันให้ละเอียดแล้วนำเครื่องแกงลงใส่หม้อ รอให้น้ำเดือดสักพัก นำมะเขือเทศซึ่งทุบพอแตกใส่ลงไป พอแกงสุกก็ปรุงรสตามชอบ แล้วนำใบชะพลู ชะอมใส่ลงไปแล้วคนให้ทั่วก็ยกลงได้
บางคนอาจตั้งน้ำมัน เจียวหัวหอมให้เหลืองแล้วเทลงในหม้อแกงด้วยก็ได้ ขณะที่บางแห่งนิยมใส่ข่าและตะไคร้ทุบลงในน้ำแกงและอาจจะมี จักต่าน หรือสะค้านหั่นแว่น และ บ่าแขว่น หรือผลกำจัดโขลกใส่ลงในแกงด้วย หากไม่ใส่เนื้อหมูหรือกระดูกหมู จะใส่ปลาแห้งหรือแคบหมูแทนก็ได้ และหากใช้บ่าค้อนก้อมหรือฝักมะรุมแทนขนุน ก็เป็นแกงบ่าค้อนก้อม
สรรพคุณของแกงบ่าหนุน : บำรุงน้ำนม สมานแผลในกระเพาะ และลำไส้ ทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น บำรุงกำลัง บำรุงร่างกาย เป็นอาหารบำรุงธาตุดิน ข้อห้าม ผู้ที่ป่วยเป็นหัด อีสุกอีใส หรือไข้หมากไม้ ห้ามกินเพราะจะทำให้อาการหนักยิ่งขึ้น สตรีคลอดบุตรใหม่บางคนแพ้กลิ่นของชะอมนักโภชนาการระบุว่าแกงบ่าหนุนในปริมาณ 100 กรัม มี 70.98 แคลอรี โปรตีน 7.25 กรัม ไขมัน 2.00 กรัม คาร์โบไฮเดรท 5.99 กรัม แคลเซียม 43.64 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 43.77 มิลลิกรัม เหล็ก 1.51 มิลลิกรัม วิตามินเอ 237.39 อาร์อี วิตามินบีหนึ่ง 0.41 มิลลิกรัม วิตามินบีสอง 0.13 มิลลิกรัม ไนอะซิน 1.88 มิลลิกรัม และ วิตามินซี 11.88 มิลลิกรัม